1 00:00:05,032 --> 00:00:13,120 Word wakker - en kom in actie! 2 00:00:33,032 --> 00:00:34,920 Geef hier! 3 00:00:35,360 --> 00:00:38,360 Dit gaat echt niet meer over ijsberen. 4 00:00:39,640 --> 00:00:45,440 Op dit moment staat de toekomst van de beschaving op het spel. 5 00:00:45,800 --> 00:00:50,240 In onze berekeningen van de gevolgen van de klimaatverandering 6 00:00:50,360 --> 00:00:53,360 hebben we iets heel belangrijks over het hoofd gezien. 7 00:00:53,400 --> 00:00:58,520 We zijn nu gevaarlijk dicht bij een 'tipping point', een omslagpunt. 8 00:00:59,160 --> 00:01:01,720 Dit is 'the point of no return' 9 00:01:01,760 --> 00:01:06,520 waarna rampzalige gevolgen onvermijdelijk worden. 10 00:01:06,960 --> 00:01:08,920 Bekijk het eens zo: 11 00:01:08,960 --> 00:01:10,960 De afgelopen drie miljoen jaar, 12 00:01:11,000 --> 00:01:15,760 verkeerde onze planeet steeds in ? n van twee stabiele toestanden. 13 00:01:15,800 --> 00:01:21,080 Kleine veranderingen in zonnestraling duwden ons van de ene n de andere. 14 00:01:21,440 --> 00:01:26,320 Als we in zo'n koeler dal zitten, hebben we een ijstijd. 15 00:01:26,480 --> 00:01:30,560 In een warmere periode is het klimaat ongeveer zoals het nu is 16 00:01:30,600 --> 00:01:34,400 en zoals het gedurende de hele menselijke geschiedenis was. 17 00:01:34,440 --> 00:01:37,400 Het probleem is dat ons gebruik van fossiele brandstoffen 18 00:01:37,400 --> 00:01:40,360 ons steeds verder uit onze stabiele toestand duwt 19 00:01:40,400 --> 00:01:43,480 de heuvel op. 20 00:01:43,520 --> 00:01:48,440 Het omslagpunt is het punt waarop we de top van de heuvel passeren, 21 00:01:48,480 --> 00:01:51,360 en we niet langer hoeven te duwen 22 00:01:51,400 --> 00:01:55,400 om onze planeet naar een veel hetere plaats te laten rollen. 23 00:01:55,440 --> 00:01:58,800 Ze zal gewoon blijven rollen, uit zichzelf. 24 00:01:59,160 --> 00:02:04,600 Dit omslagpunt wordt veroorzaakt door positieve terugkoppelingen in het klimaat 25 00:02:04,640 --> 00:02:11,880 waardoor de effecten van de opwarming oncontroleerbaar versterkt kunnen worden. 26 00:02:12,680 --> 00:02:15,360 E?Рdaarvan is het Albedo Effect. 27 00:02:15,400 --> 00:02:20,880 Witte oppervlakten weerkaatsen meer zonnestraling dan donkere. 28 00:02:21,000 --> 00:02:24,032 Dus als door de temperatuurstijging sneeuw en ijs smelten, 29 00:02:24,160 --> 00:02:26,880 blijft er donkere oceaan of land over. 30 00:02:26,880 --> 00:02:32,000 Deze oppervlakten absorberen meer zonnestraling - dus wordt het warmer, 31 00:02:32,200 --> 00:02:36,032 waardoor er meer sneeuw en ijs smelt, enzovoort. 32 00:02:36,920 --> 00:02:42,720 En nog iets: Waterdamp is feitelijk een belangrijker broeikasgas dan kooldioxide. 33 00:02:42,760 --> 00:02:45,960 We stoten niet veel waterdamp rechtstreeks uit, 34 00:02:46,000 --> 00:02:49,160 maar naarmate de aarde warmer wordt, neemt de verdamping toe. 35 00:02:49,200 --> 00:02:53,480 Zo stijgt de vochtigheidsgraad, en wordt de warme deken die de aarde omhult dikker, 36 00:02:53,520 --> undefined:undefined:undefined,00undefined waardoor de temperatuur nog verder stijgt, de verdamping toeneemt, enzovoort. 37 00:02:59,560 --> 00:03:04,800 Ongeveer de helft van de hoeveelheid CO2 die we jaarlijks uitstoten, 38 00:03:05,032 --> 00:03:09,480 wordt gewoonlijk opgenomen door bossen, oceanen en plankton. 39 00:03:09,800 --> 00:03:12,800 Maar het zeeoppervlak wordt steeds zuurder 40 00:03:12,800 --> 00:03:16,120 doordat de concentratie CO2 in het water stijgt. 41 00:03:16,200 --> 00:03:20,560 Tegelijkertijd wordt het oppervlaktewater warmer. 42 00:03:20,640 --> 00:03:25,880 Hierdoor ontstaat een warme, zure laag water die zich over het oceaanoppervlak uitspreidt, 43 00:03:25,960 --> 00:03:30,400 en alle plankton doodt die CO2 opneemt uit de atmosfeer. 44 00:03:30,400 --> 00:03:35,280 Erger nog, warm water kan minder CO2 vasthouden dan koud water, 45 00:03:35,280 --> 00:03:41,280 dus als het water warmer wordt, laat het CO2 vrij dat het eerder had opgeslagen. 46 00:03:43,360 --> 00:03:48,640 Net als mariene ecosystemen nemen ecosystemen op het land koolstof op. 47 00:03:48,680 --> 00:03:52,120 Planten halen koolstof uit de atmosfeer en gebruiken die voor groei. 48 00:03:52,880 --> 00:03:56,840 Maar als deze ecosystemen warmer worden, raken ze uit balans: 49 00:03:56,960 --> 00:04:00,640 planten kunnen steeds slechter CO2 opnemen, 50 00:04:00,680 --> 00:04:05,120 terwijl micro-organismen in de aarde juist steeds makkelijker CO2 uitstoten. 51 00:04:05,160 --> 00:04:10,320 Zo verandert het ecosysteem van koolstofopslag in koolstofbron. 52 00:04:10,640 --> 00:04:18,960 Als de temperatuur stijgt en regen uitblijft, drogen bossen op. Bosbranden doven niet uit. 53 00:04:18,960 --> 00:04:22,240 Al de in het bos opgeslagen koolstof gaat in rook op. 54 00:04:22,320 --> 00:04:26,360 Hierdoor stijgt het aantal broeikasgassen in de dampkring, en daarmee de temperatuur. 55 00:04:26,400 --> 00:04:29,320 En de koolstofopname vermindert nog sterker. 56 00:04:30,840 --> 00:04:37,560 Een bevroren veengebied in Siberie, ter grootte van Duitsland en Frankrijk samen, 57 00:04:37,560 --> 00:04:41,120 is aan het smelten. Dit is de permafrost. 58 00:04:41,160 --> 00:04:45,080 Bij het smelten komen enorme hoeveelheden methaan vrij. 59 00:04:45,320 --> 00:04:49,320 Methaan is een broeikasgas dat snel afgebroken wordt, 60 00:04:49,400 --> 00:04:54,600 maar ruim twintig keer meer warmte vasthoudt dan kooldioxide. 61 00:04:54,640 --> 00:04:58,320 Dus hoe meer methaan vrijkomt, hoe meer het bijdraagt aan de opwarming, 62 00:04:58,400 --> 00:05:02,680 waardoor meer permafrost smelt, en er nog meer methaan vrijkomt. 63 00:05:03,200 --> 00:05:09,320 De arctische toendra is niet de enige plek waar een grote opslag is van methaan. 64 00:05:09,480 --> 00:05:14,360 Verscholen onder de zeebodem ligt misschien wel tien biljoen ton methaan 65 00:05:14,400 --> 00:05:17,840 opgeslagen als bevroren kristallen, verspreid over de wereld. 66 00:05:17,880 --> 00:05:23,000 Als we de oceaan maar genoeg verwarmen - en niemand weet wat 'genoeg' is - 67 00:05:23,032 --> 00:05:27,160 zou deze methaan in ? n klap in de atmosfeer terecht kunnen komen. 68 00:05:27,640 --> 00:05:35,120 De laatste keer dat dit gebeurde, steeg de temperatuur plotseling 10 graden. 69 00:05:38,080 --> 00:05:41,560 Dit zijn een paar van de terugkoppelmechanismes 70 00:05:41,640 --> 00:05:45,120 die verklaren waarom ons klimaat een omslagpunt heeft. 71 00:05:45,200 --> 00:05:49,080 Elke terugkoppeling heeft zijn eigen interne omslagpunt, 72 00:05:49,320 --> 00:05:54,560 en het zijn de relaties binnen deze samenhang die wederzijds het systeem versterken, 73 00:05:54,600 --> 00:05:58,520 die tot nu toe ontbraken in onze klimaatvoorspellingen. 74 00:05:59,280 --> 00:06:05,160 Tot nu toe hebben we de temperatuur ongeveer 0,8 graden opgedreven. 75 00:06:05,920 --> 00:06:11,920 Maar omdat er zo'n 40 tot 50 jaar zit tussen uitstoot en temperatuurstijging 76 00:06:12,032 --> 00:06:14,520 zullen de broeikasgassen die zich nu al in de atmosfeer bevinden 77 00:06:14,520 --> 00:06:20,480 de temperauur de komende decennia sowieso nog zo'n 0,6 graden doen stijgen. 78 00:06:20,600 --> 00:06:24,720 Dat zou gemakkelijk genoeg kunnen zijn om ons op de top van de heuvel te plaatsen 79 00:06:24,760 --> 00:06:27,680 of zelfs daar over heen. 80 00:06:29,000 --> 00:06:37,840 Als we dit punt passeren, zou de temperatuur zes of meer graden kunnen stijgen. 81 00:06:37,880 --> 00:06:42,320 Als dat gebeurt zal een massaal uitsterven 82 00:06:42,360 --> 00:06:46,680 de meeste planten en dieren waarmee we de planeet nu delen, wegvagen. 83 00:06:46,680 --> 00:06:52,032 Maar er komen wel veel meer ratten, vliegen, kakkerlakken en muggen 84 00:06:52,080 --> 00:06:55,360 als het ecosysteem van de wereld afbrokkelt. 85 00:06:56,960 --> 00:07:01,720 Sterk verminderde beschikbaarheid van drinkwater zal voor de mens het gevolg zijn, 86 00:07:01,800 --> 00:07:06,000 omdat de regenval verandert, door gletsjers gevoede rivieren opdrogen 87 00:07:06,032 --> 00:07:08,800 en de gestegen zeespiegel waterreservoirs vervuilt. 88 00:07:08,880 --> 00:07:14,680 Als oogsten mislukken, bossen verbranden, kustgebieden permanent overstromen en 89 00:07:14,880 --> 00:07:18,600 woestijnen zich uitbreiden, zullen miljarden mensen hun boeltje pakken 90 00:07:18,680 --> 00:07:22,520 en op zoek gaan naar een betere plek om te leven. 91 00:07:22,720 --> 00:07:24,760 Maar waar? 92 00:07:25,080 --> 00:07:28,032 'De mensheid' overleeft het misschien wel. Maar de menselijkheid? 93 00:07:28,160 --> 00:07:32,760 Overleeft de menselijkheid in de landen die wel bewoonbaar blijven, en het grootste deel 94 00:07:32,960 --> 00:07:39,520 van hun grondstoffen zullen gebruiken om verhongerende mensen buiten te houden, 95 00:07:39,640 --> 00:07:44,800 miljoenen die niet meer in hun eigen landen kunnen leven door de klimaatveranderingen? 96 00:07:45,880 --> 00:07:48,560 De wereld komt om in de wapens. 97 00:07:48,680 --> 00:07:53,520 Er is ? n vuurwapen op elke zeven mensen op de wereld. 98 00:07:55,032 --> 00:07:59,760 Als het vermogen van de aardeom de enorme bevolking te verdragen sterk afneemt, 99 00:08:00,400 --> 00:08:04,400 sterven we niet rustig in onze slaap. 100 00:08:06,200 --> 00:08:09,000 Ok, hier is het goede nieuws: 101 00:08:09,000 --> 00:08:12,080 Niets hiervan is onvermijdelijk - nog niet. 102 00:08:12,760 --> 00:08:16,560 Het is nu niet de tijd voor wanhoop of paniek 103 00:08:16,600 --> 00:08:20,280 Het is tijd voor actie, nu het nog kan. 104 00:08:21,000 --> 00:08:24,200 We moeten beseffen dat het verre van zeker is 105 00:08:24,240 --> 00:08:28,080 of regeringen en bedrijven in staat zijn deze dreiging het hoofd te bieden 106 00:08:28,160 --> 00:08:30,480 in de tijd die ons nog rest. 107 00:08:30,520 --> 00:08:35,480 Ze hebben al 20 jaar de tijd gehad - en ze hebben zo goed als niks bereikt. 108 00:08:36,880 --> 00:08:41,240 Dit komt doordat ze halsstarrig blijven vasthouden aan korte-termijnwinst 109 00:08:41,280 --> 00:08:48,240 en oneindige economische groei boven het voortbestaan van de menselijke soort 110 00:08:48,760 --> 00:08:52,000 Het is geen groot geheim wat wij moeten doen 111 00:08:52,000 --> 00:08:54,720 om onze uitstoot te verminderen. 112 00:08:55,120 --> 00:08:59,840 We moeten gewoon minder consumeren. 113 00:08:59,840 --> 00:09:03,280 Maar dat is onmogelijk in een maatschappij 114 00:09:03,400 --> 00:09:08,360 die gebaseerd is op een almaar stijgend verbruik van grondstoffen en energie 115 00:09:08,800 --> 00:09:11,320 Niemand kent alle antwoorden. 116 00:09:11,320 --> 00:09:16,200 Wat we wel weten is dat dit niet de enige manier van leven is. 117 00:09:16,400 --> 00:09:19,400 En omdat deze levensstijl vrijwel zeker onze dood wordt, 118 00:09:19,480 --> 00:09:24,000 kunnen we beter snel op zoek gaan naar alternatieven. 119 00:09:24,960 --> 00:09:29,720 Dit staat wel vast: om het gevecht tegen de klimaatverandering te winnen, 120 00:09:29,800 --> 00:09:35,520 zijn grote verandering in hoe we leven niet genoeg. 121 00:09:35,520 --> 00:09:41,400 We moeten ook de overheid en het bedrijfsleven overtuigen 122 00:09:41,440 --> 00:09:45,920 van de noodzaak tot verandering. 123 00:09:46,000 --> 00:09:49,360 En wij moeten meer worden dan alleen consumenten. 124 00:09:50,480 --> 00:09:53,520 Het zijn uitzonderlijke tijden. 125 00:09:53,720 --> 00:09:59,600 Het voorkomen van oncontroleerbare opwarming van de aarde is verreweg de belangrijkste 126 00:09:59,720 --> 00:10:02,720 taak in de menselijke geschiedenis, en het is aan ons dit te doen. 127 00:10:02,720 --> 00:10:07,360 Zoniet, dan zal alles wat we opgebouwd hebben en wat ons lief is 128 00:10:07,400 --> 00:10:11,320 vernietigd worden, of alle betekenis verliezen. 129 00:10:11,400 --> 00:10:15,280 Degenen die er voor ons waren kenden het probleem niet, 130 00:10:15,320 --> 00:10:19,000 en degenen die na ons komen zullen niet bij machte zijn er nog iets aan te doen. 131 00:10:19,640 --> 00:10:23,280 Maar voor ons geldt: we hebben nog tijd! 132 00:10:23,400 --> 00:10:27,080 Maar laten we snel in actie komen.